اولین شهرداری که تهران را منظم کرد | روزگاری که عصرها مقابل بلدیه موزیک می‌نواختند

همشهری آنلاین - ثریا روزبهانی: در سال ۱۲۸۶ بلدیه در تهران تاسیس شد و در سال ۱۳۰۰ مورد بازنگری قرار گرفت. با تقلید از قانون بلدیه پاریس، لندن و برلین، بلدیه جدیدی به ریاست «گاسپار ایپکیان» پایه‌گذاری شد. گاسپار ایپکیان به عنوان اولین شهردار رسمی شهر تهران توانست امور پایتخت را به دست بگیرد و چهره تهران را از شهری مغشوش به پایتختی منظم تبدیل کند.

قصه‌های خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید

ساخت بنای ساختمان مرکزی شهرداری، در میدان توپخانه، تامین روشنایی خیابان‌های لاله‌زار، امیریه، علاءالدوله و استانبول و همچنین نامگذاری خیابان‌ها و کوچه ها، نصب پلاک خانه‌ها، نصب تابلوهای مغازه‌ها و استفاده از نام‌های ایرانی بر سردر اماکن از جمله فعالیت‌های مهم او به شمار می‌رود. در زمان ریاست او، بلدیه دارای شش اداره شد که مشتمل بر اداره صحیه و معاونت عمومی، اداره محاسبات و عایدات، اداره امور خیریه، ساختمان، روشنایی و آب، اداره تفتیش، سجل‌احوال، احصائیه و نشریات و اداره کابینه پرسنل، تنظیمات، ملزومات اجراییات و رسومات بود.

به طوری که در تاریخ آمده است، او در سال ۱۳۰۲ پی‌ریزی و احداث وزارت خارجه، عمارت شهربانی کل کشور و ساختمان وزارت جنگ را در محدوده میدان مشق سابق شروع کرد و کوشید تا بلدیه را صاحب خانه‌ای کند که متناسب با حجم مسئولیت هایش باشد و با چنان نیتی در فاصله سال‌های ۱۳۰۰ تا ۱۳۰۲ به فکر احداث بنای بلدیه در میدان توپخانه افتاد و فضای آن را که زمان ناصرالدین شاه محل سکونت و تمرین توپچی‌ها و زنبورچی‌های حکومتی بوده به فضای سبز تبدیل کرد.

او دستور داد عصرها، روبروی حوض وسط میدان مزقانچی‌ها (دسته موزیک) برای مردم تهران مزقان بزنند، در همان سال‌ها بنیان ساختمان وزارت بهداری در شرق میدان را گذاشت و بنایی احداث کرد که کمی بعد تشکیلات بهداشتی تهران را در خود جای داد.

او صاحبان مغازه‌ها را موظف کرد در و پیکر مغازه‌ها را رنگ کرده و تابلوهایی خوانا بر سردرشان نصب کنند و پشت شیشه‌ها را پاک کنند. مأموران اداره صحیه بلدیه به طور مرتب، به دکان های آشپزی، کله‌پزی، چلوکبابی، سلمانی و حمام سرکشی کرده و به نظارت بر امور نظافتی آن‌ها می پرداختند. همچنین این اداره به آب‌پاشی و رفت و روب خیابان ها و کوچه ها و جمع آوری زباله ها اقدام می‌کرد.

ایپکیان، تشکیلات نظمیه کل مملکتی و اداره عبور و مرور را هم در اطراف میدان توپخانه تاسیس کرد. گفته می‌شود وی نخستین شهرداری بود که حقوق شهروندی ساکنان تهران را مورد عنایت ویژه قرار داد. او بعد از تغییر کابینه سیدضیا از ریاست بلدیه تهران استعفا داد.